Wpis opublikowany przez Sedinus
4107 wyświetleń
test yerself
79 użytkowników zagłosowało
-
1. To drzewo jest...
-
ponadstuletnie12
-
ponad stuletnie48
-
ponad stu-letnie0
-
ponad stu letnie1
-
po nad stuletnie1
-
po nad stu-letnie0
-
po nad stu letnie0
-
STARE JAK CHOLERA20
-
- Zaloguj się lub zarejestruj, aby zagłosować w ankiecie.
Ponad dwa lata temu wyplułem z siebie wpis trakrujący o dennym poziomie pisowni w polskim Internecie, najczęstszych błędach i sposobach ich unikania. Jakimś cudem załapało się toto na wpis promowany, zebrało parę wyświetleń - cieszyłem się, bo jestem niesamowicie drażliwy na punkcie ortografii i interpunkcji. Dwa dni później duet w składzie niziołka i Holy.Death stworzył udoskonaloną i bardziej przystępną wersję, nazwaną PPPPP - Poradnikiem Pisania Poprawnie Po Polsku. Była to rzecz, której FA bardzo potrzebowało, bo poziom sporej ilości postów był po prostu żenujący, zarówno pod względem pisowni, jak i zawartości merytorycznej: błędy składniowe, ortograficzne, interpunkcyjne, logiczne, gramatyczne - słowem wszystko, czego szanujący się internauta powinien unikać swoich wypowiedziach. Po publikacji PPPPP byłem dobrej myśli - szczerze wierzyłem, że poradnik okaże się strzałem w dziesiątkę i w końcu nasz piękny, polski język przestanie być brutalnie kaleczony w postach na Forum Actionum przez użytkowników, którzy za swoje największe osiągnięcie uznają przeczytanie instrukcji obsługi pendrive'a. Niestety, myliłem się - od tamtego momentu minęło dwadzieścia siedem miesięcy, forum niedługo dobije do sześciuset tysięcy zarejestrowanych kont, a temat został przeczytany nieco ponad 7 tysięcy razy. Przy takiej liczbie użytkowników, jest to porównywalne z zainteresowaniem galą Marcina Najmana, na którą sprzedano aż cztery bilety - jest to wynik żałośnie mizerny. Jak nietrudno się domyślić, poziom postów niemal w ogóle nie uległ poprawie, przeciwnie - dzisiaj widuję wyrazy napisane w taki sposób, że jestem zmuszony przeczytać je na głos, by zrozumieć, co oznaczają. Dlaczego tak się dzieje? Czy pisanie poprawną polszczyzną sprawia, że jesteśmy niefajni, doczepia nam karteczkę nerda lub w jakiś inny sposób działa na naszą szkodę, a może jest uważane za bezużyteczne - przecież odbiorcy grubsza zrozumieją, o co nam chodzi?
Nie. Nie sprawia i nie jest bezużyteczne. Pisanie bez błędów oznacza, że nie tylko dbasz o swój ojczysty język, ale także to, że szanujesz odbiorcę, nie każąc mu zgadywać "co poeta miał na myśli". Tyczy się to zarówno mowy, jak i pisowni. Inaczej będę się odnosił do człowieka, który sadzi byka na byku i jest głuchy na wszystkie porady, a inaczej do kogoś, kto pisze bez błędów lub stara się ich nie popełniać.
W PPPPP zawarte są ogólne porady na temat interpunkcji, akapitów, cytowania i autokorekty - dawniej myślałem, że to wystarczy, jednak obecna sytuacja zmusiła mnie do opublikowania tutaj listy najczęściej popełnianych błędów. Każda pozycja będzie składać z wyrazu lub wyrazów zapisanych niepoprawnie - na czerwono, poprawnie - na zielono oraz wyjaśnienia.
W sprawie błędów, literówek, niedopatrzeń i tym podobnych pierdół kontaktujcie się przez PW lub zostawcie notkę w komentarzach.
1. Błędy ortograficzne
a)
Forma niepoprawna: pojedyńczy, pojedyńcza, pojedyńcze, pojedyńczo, klasycyźmie, zwyciężcy
Forma poprawna: pojedynczy, pojedyncza, pojedyncze, pojedynczo, klasycyzmie, zwycięzcy
Błędy spowodowane zmiękczaniem spółgłosek w mowie.
b)
Forma niepoprawna: zwycięscy, zwycięzcy
Forma poprawna: zwycięzcy, zwycięscy
Zwycięscy jest przymiotnikiem, zwycięzcy to liczba mnoga rzeczownika zwycięzca.
c)
Forma niepoprawna: menager
Forma poprawna: menedżer, menadżer, ewentualnie manager
Skutek niepoprawnego zapożyczania wyrażeń z języka angielskiego.
d) "Zjadanie" ogonków
Forma niepoprawna: książe, ciele, pare, plemie, imie, itp.
Forma poprawna: książę, cielę, parę, plemię, imię
Sławne olewanie "ę", którego po prostu nienawidzę. Forma czerwona dopuszczalna jest w mowie, a nie w piśmie - w postach i na papierze zawsze piszemy z ę na końcu.
e)
Forma niepoprawna: umię, rozumię, śmię, prosze, mówie, pisze
Forma poprawna: umiem, rozumiem, śmiem, proszę mówię, piszę
Zjadanie ogonków, część druga. Holy kiedyś bardzo ładnie to podsumował - "Pisze to może on lub ona, ja piszę"
inb4 jestę gimbusę
f)
Forma niepoprawna: koleji, nadzieji, mierzeji, szyji, aleji, Maji, Mateji
Forma poprawna: kolei nadziei mierzei szyi alei Mai Matei
Rzeczowniki rodzaju żeńskiego zakończone na -j bądź -ja, które występuje po samogłosce, mają w dopełniaczu, celowniku i miejscowniku zakończenie -i.
g)
Forma niepoprawna: pierszy, piersi, orginalny,
Forma poprawna: pierwszy pierwsi oryginalny
Błędy wynikające z niedbałej wymowy.
h)
Forma niepoprawna: żądzić, rządać, wachać
Forma poprawna: rządzić, żądać, wahać
Błędny zapis spowodowany występowaniem podobnych słów o innej pisowni.
Forma niepoprawna: trzcionka, ludzią
Forma poprawna: czcionka, ludziom
Błąd wynikający z obawy przed posądzeniem o niestaranną wymowę.
i)
Forma niepoprawna: łabądź
Forma poprawna: łabędź
Błąd wynikający z oboczności głoski ą na ę przy tworzeniu liczby mnogiej, np. żołądź, żołędzie.
j) Niepoprawna odmiana rzeczowników zapożyczonych z języka angielskiego
Forma niepoprawna: remake'iem, Mike'em
Forma poprawna: remakiem, Mikiem
Chociaż poprawnie pisze się "remake'u" i "Mike'a", to w narzędniku "k" ulega zmiękczeniu przez "i", przez co rozdzielanie apostrofem uznawane jest za błąd.
2. Pisownia wielką lub małą literą
a) Przymiotniki
Forma niepoprawna: Bożonarodzeniowy, Wielkanocny, [język] Polski, Niemiecki itp.
Forma poprawna: bożonarodzeniowy, wielkanocny, [język] polski, niemiecki itp.
Przymiotniki pisze się małą literą.
b) Nazwy ustaw i aktów prawnych
Forma niepoprawna: Ustawa o Powszechnym Obowiązku Wojskowym RP, Kodeks Cywilny, Prawo Autorskie
Forma poprawna: ustawa o powszechnym obowiązku wojskowym RP, kodeks cywilny, prawo autorskie
Nazwy ustaw i innych aktów prawnych piszemy małą literą (ustawa o fundacjach, ustawa o izbach lekarskich), chyba że ustawa ma konkretną nazwę, np. ustawa Kodeks cywilny, ustawa Prawo prasowe itp.
c) Nazwy zakonów
Forma niepoprawna: zakon Franciszkanów, opactwo Cystersów, siostra Urszulanka
Forma poprawna:
zakon franciszkanów, opactwo cystersów, siostra urszulanka,
Skrócone nazwy zakonów piszemy małą literą, w odróżnieniu od nazw pełnych, np. Zakon Świętego Pawła Pierwszego Pustelnika (ale paulini).
Uwaga: Nazwę "Krzyżak" piszemy wyjątkowo wielką literą (członek zakonu i jednocześnie obywatel państwa krzyżackiego).
d) Nazwy województw i miejscowości
Forma niepoprawna: województwo Warmińsko-Mazurskie, Warmińsko-mazurskie, Bielsko-biała, Ruda śląska
Forma poprawna:
województwo warmińsko-mazurskie, Bielsko-Biała, Ruda Śląska
Nazwy województw piszemy małą literą, zarówno pierwszy, jak i drugi człon. W dwuczłonowych nazwach miast oba człony piszemy wielką literą.
e) Przymiotniki pochodzące od nazw
Forma niepoprawna:
język Polski, lista Rosyjskich piosenkarzy, msza Rzymsko-Katolicka, Katolicy, Muzułmanie, Buddyści, Warszawiacy, Gdańszczanie, na Warszawskich ulicach, 15 Stycznia 2007, w ostatni Poniedziałek
Forma poprawna:
język polski, lista rosyjskich piosenkarzy, msza rzymskokatolicka, katolicy, muzułmanie, buddyści, warszawiacy, gdańszczanie, na warszawskich ulicach, 15 stycznia 2007, w ostatni poniedziałek,
Przymiotniki od nazw kontynentów, krajów, miejscowości, narodów, obrządków religijnych zawsze pisane są małą literą, o ile nie stanowią części nazwy własnej, podobnie jak nazwy wyznawców religii, nazwy miesięcy, dni tygodnia i mieszkańców miast. Wyjątkiem mogą być stwierdzenia typu prawo Boskie lub zasady Rodzicielskie, gdy piszący chce podkreślić swój szczególny szacunek lub szczególne zaangażowanie uczuciowe.
Uwaga: żyd w sensie wyznawca religii mojżeszowej pisze się małą literą, ale Żyd w sensie człowiek narodowości żydowskiej lub pochodzenia żydowskiego pisze się wielką (dużą) literą.
f) Niepoprawne użycie formy grzecznościowej
Forma niepoprawna: wiem, co Ci ludzie myślą, wiem, co Ci ludzie Ci powiedzieli
Forma poprawna:wiem, co ci ludzie myślą, wiem, co ci ludzie Ci powiedzieli (w korespondencji), wiem, co ci ludzie ci powiedzieli (w innych przypadkach)
Paskudny skutek mody na usilne pisanie formą grzecznościową gdzie tylko się da. "Ci" pisane wielką literą to forma grzecznościowa celownika zaimka w drugiej osobie liczby pojedynczej, stosowana w korespondencji, w znaczeniu "Ci" albo "Tobie"; w podanym w pierwszym przykładzie znaczeniu zaimek "ci" ma inne znaczenie (jest to liczba mnoga od zaimka "ten", por. "tamten"-"tamci") i pisany jest małą literą; drugi przykład pokazuje obydwa zaimki brzmiące "ci" w tym samym zdaniu.
g) Nazwy ras zwierząt
Forma niepoprawna: Owczarek Niemiecki, Alaskan Malamute, Shar Pei, Olbrzym Belgijski, Appaloosa
Forma poprawna: owczarek niemiecki, alaskan malamute, shar pei, olbrzym belgijski, appaloosa
Nazwy ras zwierząt zapisujemy małymi literami.
h)
Forma niepoprawna: Ziemia (gleba), ziemia (planeta)
Forma poprawna: ziemia (gleba), Ziemia (planeta)
Słowo "Ziemia" należy pisać wielką literą wyłącznie jako termin astronomiczny. W znaczeniu "kula" lub "skorupa ziemska", słowo "ziemia" należy pisać małą literą.
i)
Forma niepoprawna: Igrzyska Olimpijskie, Zimowe Igrzyska Olimpijskie, Mistrzostwa Świata, X mistrzostwa świata w kajakarstwie
Forma poprawna: igrzyska olimpijskie, zimowe igrzyska olimpijskie, mistrzostwa świata, X Mistrzostwa Świata w Kajakarstwie
Jeżeli wyrażenia "igrzyska olimpijskie", "mistrzostwa świata" i wszystkie tego typu występują samodzielnie, czyli nie są częścią nazwy własnej, wówczas należy je pisać małymi literami. Wyjątek stanowią wszelkie nazwy własne, np. Zimowe Igrzyska Olimpijskie 1992, Mistrzostwa Świata w Piłce Nożnej 2000, 37. Mistrzostwa Świata w Biegach Przełajowych, które pisze się wielkimi literami.
3. Pisownia łączna lub rozdzielna
a)
Formy niepoprawne: z tąd, z tond, stond, z tamtąd, z nikąd, wogóle, wogule, wogle, wgłąb, wskład, z przed, z nad, spowrotem, z resztą, możnaby, mógł by, mogła by, mogło by, zrobił bym
Formy poprawne: stąd, stamtąd, znikąd, w ogóle, w głąb, w skład, sprzed, znad, z powrotem, można by, mógłbym mogłaby, mogłoby, zrobiłbym
Sprzed jest przyimkiem.
"Z resztą" znaczy tylko "wraz z pozostałymi"; "zresztą" oznacza "tak poza tym".
Formy bezosobowe, jak można, trzeba itp. piszemy oddzielnie z by. Formy osobowe ? mogła (ona), kupił (on/ja), powiedzieli (oni), piszemy razem z by i bym.
Wskazówka: W razie wątpliwości staramy się podstawić daną formę czasownika pod jakąś osobę ? ja, ty, on, ono, my, wy, oni, i jeśli jest to poprawne, to stosujemy pisownię łączną, jeśli nie ? rozdzielną.
b) Złożenia liczebników i rzeczowników
Forma niepoprawna: 10-cio metrowy, 20-sto lecie, dwu i pół letni, półtora-godzinny
Forma poprawna: 10-metrowy, 20-lecie, dwuipółletni, półtoragodzinny
Złożenia liczebników pisanych słownie i rzeczowników zawsze pisane są jako jedno słowo, bez spacji ani dywizów.
c) Rzeczowniki odliczebnikowe
Forma niepoprawna: 15-stka, w pierwszej 10-tce
Forma poprawna: piętnastka, w pierwszej dziesiątce
Rzeczowniki odliczebnikowe zawsze zapisuje się słownie.
d)
Forma niepoprawna: 1990r.
Forma poprawna: 1990 r.
e)
Forma niepoprawna: napewno, narazie, odrazu, poprostu, conajmniej, na codzień, wszechczasów, na prawdę, nie prawda, na przeciwko, nie mniej, na raz, naraz, nie pomaganie, nie podania, nielada, niebyle, także, tak, że
Forma poprawna: na pewno, na razie, od razu, po prostu, co najmniej, na co dzień, wszech czasów, naprawdę (= rzeczywiście), nieprawda, naprzeciwko, niemniej (=mimo to), naraz, na raz, niepomaganie, niepodania, nie lada, nie byle, tak, że, także
"Na raz" znaczy "na jeden raz"; "naraz" zaś "jednocześnie" lub "nagle"; zdecydowanie częściej używa się drugiej formy.
Nie z rzeczownikami odczasownikowymi piszemy razem.
"Także" znaczy tyle co "również". Natomiast "tak że" to synonim "tak więc" (przecinek w tym znaczeniu stawia się przed całym połączeniem "tak że", a nie przed "że").
4. Błędy pleonastyczne
a) tak zwane "masło maślane"
Forma niepoprawna: w miesiącu lipcu, okres czasu, akwen wodny, potencjalne możliwości, kontynuować dalej, powtarzać raz jeszcze, przychylna akceptacja, pełny komplet, rekonstrukcja i przebudowa gospodarki, cofać się do tyłu, bardziej częstszy, mniej bogatszy, dwie równe połowy, spadać w dół, fakt autentyczny, moralno-etyczne, na wskutek, przysłowiowy Jan Kowalski, kosztować taniej, kartka papieru, najbardziej optymalny, wracać z powrotem, w ówczesnych czasach, w epoce romantyzmu, tylko i wyłącznie
Forma poprawna: w lipcu, okres, akwen, możliwości (albo: potencjał), kontynuować, powtarzać, akceptacja (albo: przychylne potraktowanie), komplet (albo: pełny zestaw), przebudowa gospodarki (albo: rekonstrukcja gospodarki), cofać się, częstszy, uboższy, dwie połowy (albo: dwie równe części), spadać, fakt, moralne (albo: etyczne), na skutek (albo: wskutek), jakiś tam Jan Kowalski (albo: każdy Polak, dowolna osoba itp. zależnie od kontekstu), kosztować mniej (być tańszym), kartka (arkusz papieru), optymalny (albo: najlepszy), wracać (albo: iść/ jechać itp. z powrotem), ówcześnie (albo: w tamtych czasach), w romantyzmie lub w epoce romantycznej, tylko (albo: wyłącznie).
b)
Forma niepoprawna: na dzień dzisiejszy
Forma poprawna: na dzisiaj lub dzisiaj
c)
Forma niepoprawna: napotkać na trudności
Forma poprawna: napotkać trudności
Napotkać (kogo, co?) trudności, ale: napotkać na (gdzie, na czym?) drodze.
d)
Forma niepoprawna: w każdym bądź razie
Forma poprawna: w każdym razie
Połączenie form "w każdym razie" i "bądź co bądź" ("jakkolwiek bądź")
5. Błędy interpunkcyjne i typograficzne
Ze względu na charakter zostały zapisane w jednej kolumnie.
a) Niepoprawne użycie spacji
Formy niepoprawne:
koniec zdania .
przyszedł , potem
kota ,którego
dom przed, którym stoimy
Dlaczego ?
Uwaga !
Uwaga !!!
( właśnie wtedy )
" nowator "
"To on."
Przybył "znany mówca."
Czerwono ? Czarni
wiadomo-pojechał
wiadomo- przyjechał
Franciszek, poszedł
22 lipca 1974, oddano do użytku Trasę Łazienkowską.
W Warszawie, ruch drogowy wzrósł o 120%.
Po zakończeniu prac, biuro uległo likwidacji.
północny-wschód; północno wschodni
Formy poprawne:
koniec zdania.
przyszedł, potem
kota, którego
dom, przed którym stoimy
Dlaczego?
Uwaga!
Uwaga!!!
(właśnie wtedy)
"nowator"
"To on".
Przybył "znany mówca".
Czerwono-Czarni
wiadomo ? pojechał
wiadomo ? przyjechał
Franciszek poszedł
22 lipca 1974 oddano do użytku Trasę Łazienkowską.
W Warszawie ruch drogowy wzrósł o 120%.
Po zakończeniu prac biuro uległo likwidacji.
północny wschód; północno-wschodni
Błędy wynikają z niezrozumienia zasad pisania znaków interpunkcyjnych lub kierowania się zasadami pochodzącymi z innych języków.
a) Kropki, przecinki, średniki, dwukropki, wielokropki, wykrzykniki, znaki zapytania stawiamy bezpośrednio po ostatniej literze poprzedniego słowa, bez odstępu.
b) Cudzysłowy oraz nawiasy stawiamy bezpośrednio przy słowie bez odstępu z żadnej ze stron.
c) Kropkę stawiamy zawsze po cudzysłowie.
d) Myślnik wydziela części zdania; słowa bezpośrednio stojące z obu jego stron nie tworzą w sumie pojęcia złożonego, dlatego piszemy go z odstępami z obu stron.
e) Gdy stosujemy w zdaniu wyrazy wtrącone (bez których wypowiedź też mogłaby istnieć), zawsze wydzielamy je znakami parzystymi: nawiasami, dwoma myślnikami lub dwoma przecinkami. Błędem jest umieszczanie z jednej strony wypowiedzi wtrąconej jednego znaku, a z drugiej innego znaku.
f) Nie oddzielamy nigdy przecinkiem podmiotu od orzeczenia.
g) Nie oddzielamy nigdy przecinkiem okolicznika (to jest anglicyzm).
b) Niedostateczna ilość przecinków
Forma niepoprawna: Pies, który szczekał miał złego pana.
Forma poprawna: Pies, który szczekał, miał złego pana.
Z pozoru może wydawać się, że użyto zbyt dużej liczby przecinków, jednak zdania wtrącone należy nimi oddzielać z obu stron, nie tylko z przodu.
c) Odmiana skrótowców
Forma niepoprawna:
HTMLa lub HTML'a
IPNie lub IPN'ie
Prokom-u lub Prokom'u
Forma poprawna:
HTML-a
IPN-ie
Prokomu
Jeśli skrótowiec da się odmieniać, robi się to z użyciem łącznika. Łącznik pomija się, gdy skrótowiec ma charakter rzeczownika i kończy się małą literą.
d) Odmiana wyrazów końcących się w mianowniku na "x"
Forma niepoprawna:
Linux'a
Firefox'ie
Forma poprawna:
Linuksa, Linuxa
Firefoksie, Firefoxie
Wyrazy zakończone w mianowniku na "x" w przypadkach zależnych można zapisywać dwojako: zachowując "x", albo zamieniając je na "ks". W mianowniku pozostawiamy oryginalną nazwę własną z "x", czyli: Linux, Firefox.
e)
Forma niepoprawna: Botticelli'ego, Krupp'a, Bush'owi, Luigi'emu, Bentley'a
Forma poprawna: Botticellego, Kruppa, Bushowi, Luigiemu, Bentleya
Błąd wynikający z przeświadczenia, że polskie końcówki fleksyjne należy oddzielać od wszystkich nazwisk i imion obcojęzycznych apostrofem, tymczasem dodaje się go tylko wtedy, gdy ostatnie litery zanikają w czasie wymowy, np. Jacques (żak) ? Jacques?a (żaka), Harry ? Harry?ego (harego).
f) Zapis liczb i ułamków
Forma niepoprawna:
100.5
1,250,000
1.250.000
Forma poprawna:
100,5
1250000 lub 1 250 000
Część ułamkową od całkowitej zawsze oddziela przecinek. Trzycyfrowe grupy tysięcy można oddzielać spacją, nie ? przecinkiem lub kropką.
g) Skróty
Forma niepoprawna:
wg.
nr.
mgr.
dr.
Forma poprawna:
wg
nr
mgr
dr
Skróty składające się z pierwszej i ostatniej litery wyrazu piszemy bez kropki ? są to skróty przez tzw. ściągnięcie. Jedynie w przypadku użycia takiego skrótu dla wyrazu w przypadku zależnym kropkę stosujemy (co jest logiczne), np. doktora ? dr. (w takiej sytuacji możemy też użyć formy dra).
h)
Forma niepoprawna:
m. in.
min.
Forma poprawna:
m.in.
Skrót od między innymi piszemy bez spacji, z kropkami po obu członach.
Skrót min. oznacza minimum albo minister, zależnie od kontekstu. Symbol jednostki min (minut) piszemy bez kropki.
i)
Forma niepoprawna: np:
Forma poprawna: np.
Skrót od na przykład piszemy bez spacji, z kropką na końcu.
j)
Forma niepoprawna:
P.S.
PS.
Forma poprawna:
PS
Skrót od postscriptum piszemy bez kropek, zaraz po nim następuje treść dopisku, np. PS Załączam pozdrowienia.
k)
Forma niepoprawna:
w/w
w.w.
Forma poprawna:
ww.
wyż.wym.
Skrót od wyżej wymieniony funkcjonuje tylko w dwóch wariantach.
l)
Forma niepoprawna:
mimo, że
mimo, iż
pomimo, że/iż
tak, że
pierwsza część zdania, po, którym druga część
Forma poprawna:
mimo że
mimo iż
pomimo że/iż
tak że
pierwsza część zdania, po którym druga część
Zdania podrzędne zaczynające się połączeniami wyrazowymi, takimi jak:
- chyba że, chyba żeby, dlatego że, dopiero gdy, ile razy, ile że, jak gdyby, jako że, mimo że, mimo iż;
- na co, o ile;
- po co, po czym, po którym, podczas gdy, podobnie jak, pomimo że, pomimo iż, przy czym;
- tak jak, tylko że, tym bardziej że;
- w miarę jak, w razie gdyby, wprzód nim;
- za co, zwłaszcza gdy, zwłaszcza kiedy, zwłaszcza jeżeli, zwłaszcza że;
- że aż
poprzedzamy przecinkiem przed całym połączeniem. W przypadku użycia połączenia typu (po)mimo faktu, że, zdanie podrzędne zaczyna się od spójnika że i przecinek stawiamy przed nim.
m)
Forma niepoprawna:
Ładny kot o zielonych oczach, szybko wszedł na stół.
Prezydent pierwszej w Europie republiki, od wielu lat jest martwy.
Forma poprawna:
Ładny kot o zielonych oczach szybko wszedł na stół.
Prezydent pierwszej w Europie republiki od wielu lat jest martwy.
Nie oddzielamy przecinkiem grupy podmiotu od grupy orzeczenia tego samego zdania pojedynczego (również jeśli jest ono częścią zdania złożonego).
n)
Forma niepoprawna:
Charlesa, o Charlesie (franc.)
Charles'a (ang.)
Forma poprawna:
Charles'a, o Charles'u (franc.)
Charlesa (ang.)
To jest ortograficznie uzasadnione wymową ? w wersji francuskiej jest [szarl] i końcowe 's' nie jest wymawiane.
o)
Forma niepoprawna:
ne
pne
Forma poprawna:
n.e.
p.n.e.
W przypadku skracania połączeń naszej ery lub przed naszą erą stawiamy kropki po każdej literze (i nie wstawiamy spacji w środku skrótu), ale nie wstawiamy dwóch kropek na końcu, gdy np. p.n.e. kończy zdanie.
p)
Forma niepoprawna:
mnpm
m.n.p.m.
Forma poprawna:
m n.p.m.
Po jednostkach miar i wag (w tym wypadku po jednostce miary długości metr), również w przypadku zależnym, nie stawia się kropki. Po pozostałych wyrazach stawia się kropki (skrót n.p.m. stanowi osobne hasło w naszej Wikipedii).
r) Liczebniki
Forma niepoprawna:
90-tych
14-tego
lata 70-te
lata 70te
lata '70
3-go maja
Forma poprawna:
90.
14.
lata 70.
lata 70.
lata 70.
3 maja
Do liczebników pisanych cyframi nigdy nie dodaje się końcówek fleksyjnych. Jeśli z kontekstu jednoznacznie wynika, że użyto liczebnika porządkowego, po cyfrze arabskiej nie trzeba stawiać kropki ani w formie mianownikowej, ani w pozostałych przypadkach gramatycznych ? jeśli liczba oznacza rok, to w konstrukcji: w roku 1970 nie stawiamy kropki. Kropkę można opuszczać w niektórych skonwencjonalizowanych formach, np. rozdział 4 itp.
Uwaga: po liczebnikach wyrażonych cyframi rzymskimi nie stawiamy kropki.
s) Daty
Forma niepoprawna:
15.VII.1987
15. lipca 1987
Forma poprawna:
15 VII 1987
15 lipca 1987
15.07.1987
Kropki należy wstawiać w datach zapisanych wyłącznie cyframi arabskimi. Kropek nie stawia się, jeśli miesiąc zapisany jest słownie lub cyframi rzymskimi.
6. Błędy logiczne i gramatyczne
a)
Forma niepoprawna: większa połowa
Forma poprawna: ponad połowa, większa część, większość
Jest to przykład sprzeczności logicznej, także sprzeczności danych w hasłach powiązanych.
b)
Forma niepoprawna: zrobić/widzieć/mówić/mieć tą rzecz
Forma poprawna: zrobić/widzieć/mówić/mieć tę rzecz
Zaimek wskazujący ta przyjmuje w bierniku postać tę (postać tą jest formą narzędnika). Zapamiętajcie to, do cholery.
c)
Forma niepoprawna: za wyjątkiem
Forma poprawna: z wyjątkiem
Błąd powstał pod wpływem nieuzasadnionych zapożyczeń z j. rosyjskiego.
d)
Forma niepoprawna: pod rząd
Forma poprawna: z rzędu
Błąd powstał pod wpływem nieuzasadnionych zapożyczeń z j. rosyjskiego. Sam nie miałem o tym pojęcia.
e)
Formy niepoprawne:
Czerwona Armia, Południowa Ameryka, mityczne zwierzę, żyworodna ryba, starożytne wierzenia
Formy poprawne:
Armia Czerwona, Ameryka Południowa, zwierzę mityczne, ryba żyworodna, wierzenia starożytne.
Błąd składni wynikający najczęściej z niewolniczego trzymania się w tłumaczeniach szyku tekstów obcojęzycznych; w wielu najbardziej popularnych językach (angielskim, niemieckim, rosyjskim, czeskim itp.) przymiotnik zawsze jest przed rzeczownikiem, natomiast po polsku należy rozróżnić, czy chodzi o nazwę, np. gatunkową, czy o określenie cechy. Porównajmy: człowiek współczesny (typologia) lub współczesny człowiek (w odróżnieniu od człowieka baroku).
f)
Forma niepoprawna: bardziej hałaśliwszy
Forma poprawna: hałaśliwy, hałaśliwszy, najhałaśliwszy
Niepotrzebne stopniowanie przymiotnika po słowie "bardziej", które już jest stopniem wyższym od "bardzo".
g)
Forma niepoprawna: przekonywujący, oddziaływujący
Forma poprawna: przekonujący, przekonywający, oddziałujący, oddziaływający
Niepoprawne połączenie dwu poprawnych form w jedną (Wouldja look at that, tyle lat pisałem z błędem!).
h)
Forma niepoprawna: dlatego, bo
Forma poprawna: dlatego że, bo, ponieważ, gdyż, albowiem,
Spójnik bo jest równoznaczny z wyrażeniami: dlatego że.
i)
Formy niepoprawne:
ilość mieszkańców
ilość gatunków
ilość wydobytych ton itp.
Formy poprawne:
liczba mieszkańców
liczba gatunków
liczba wydobytych ton itp.
W odniesieniu do rzeczowników policzalnych powinno się używać słowa liczba, a w odniesieniu do rzeczowników niepoliczalnych ilość: liczba ziaren piasku, ale równocześnie ilość piasku.
Ponieważ termin "niepoliczalny" może niektóre osoby wprawiać w zakłopotanie, warto wiedzieć, że "ilość" zawsze sugeruje jakąś jednostkę miary, jak np. kilogramy piasku, metry sześcienne piasku, metry bieżące sznurka itp., podczas gdy "liczba" ma za jednostkę miary zawsze sztuki.
j)
Forma niepoprawna: najmniejsza linia oporu
Forma poprawna: linia najmniejszego oporu
Nie istnieje "najmniejsza linia"; w tej konstrukcji zdania chodzi o "najmniejszy opór", nie "linię".
k)
Forma niepoprawna: trzeci lipiec
Forma poprawna: trzeci lipca
W domyśle trzeci dzień lipca. Chyba że chcemy powiedzieć np. To był trzeci tak przyjemny lipiec w moim życiu.
l)
Formy niepoprawne:
dwutysięczny ósmy
sto dwadzieścia siódmy
tysięczny dziesiąty
Formy poprawne:
dwa tysiące ósmy
sto dwudziesty siódmy
tysiąc dziesiąty
Liczebniki porządkowe tworzy się, zmieniając liczebniki odpowiadające za dziesiątki i jednostki, a w przypadku ich braku ? ostatni z liczebników.
m) mi/mnie
Forma niepoprawna: Mi to daj. Daj to mi.
Forma poprawna: Daj mi to. Mnie to daj. Daj to mnie.
Zaimek mi występuje tylko w pozycjach nieakcentowanych, w akcentowanych powinno pojawiać się mnie.
n)
Forma niepoprawna: Co tam pisze?
Forma poprawna: Co tam jest napisane?
Błąd polegający na używaniu czasownika zamiast imiesłowu przymiotnikowego biernego.
o)
Forma niepoprawna:
poddać w wątpliwość
poddać się do dymisji
Forma poprawna:
podać w wątpliwość
podać się do dymisji
Błąd wynikający z rozpowszechnienia zwrotów ze słowem ?poddać?, np. prawidłowy poddać pod dyskusję.
Jak widzicie, lista jest przeogromna i zapewne zawiera rzeczy, o których tak jak ja nie mieliście pojęcia. Jednak teraz, gdy już się z nią zapoznaliście, nic nie zwalnia was z obowiązku pisania poprawnie po polsku 
Źródło: http://pl.wikipedia.org/wiki/Pomoc:Powszechne_b%C5%82%C4%99dy_j%C4%99zykowe , zmodyfikowane i okrojone na potrzeby Forum Actionum, udostępniane na licencji Creative Commons: uznanie autorstwa, na tych samych warunkach, z możliwością obowiązywania dodatkowych ograniczeń.
-
26
39 komentarzy
Rekomendowane komentarze