Wpis opublikowany przez Gutek90
3882 wyświetleń
SŁOŃCE
Na początek przejdźmy do Słońca, jest ono olbrzymią, gorącą kulą gazową, składającą się głównie z wodoru, która skupia 99% całej masy Układu Słonecznego. W jego wnętrzu zachodzą reakcje jądrowe, podczas których wytwarza się energia, jaką Słońce oddaje częściowo w postaci widzialnego światła. Ogień atomowy Słońca "płonie" już od 5 miliardów lat i będzie płonął przez kolejne pięć. Kiedy zużyje się wodór z jądra, Słońce zakończy żywot gwiazdy i jak się kończy, decyduje w dużym stopniu jej masa.
Nasze Słońce i wszystkie inne gwiazdy powstały z obłoków międzygwiazdowych. Są to chmury z gazu i pyłu, a także częściowo z popiołu wcześniejszych pokoleń gwiazd. Pod wpływem siły ciążenia oraz zjawisk z zewnątrz, np. eksplozji supernowych, chmury kurczą się coraz bardziej i tworzą pojedyncze "zarodki" nowych gwiazd. Gwiazdy rzadko powstają samotnie, niemal zawsze są to gwiezdne grupy, jak np. plejady w gwiazdozbiorze Byka. W "zarodkach" nowych gwiazd, protogwiazdach, temperatura tak znacznie rośnie, że rozpoczynają się reakcje termojądrowe. Najpierw wodór, z którego w większości składają się gwiazdy, ulega przemianie w hel. Uwalniane są przy tym ogromne ilości energii. Słońce dzięki temu może wytwarzać energię przez wiele miliardów lat, dopóki nie wyczerpie się wodór z jego jądra. Gwiazdy o dużej masie, które szybciej zużywają wodór "dożywają" zaledwie kilka milionów lat. Na skutek reakcji termojądrowych we wnętrzu gwiazdy we wszechświecie powstają również cięższe pierwiastki.
Czerwone olbrzymy, białe karły i czarne dziury
Rodzaj śmierci gwiazdy zależy od jej masy. Gwiazdy podobne do Słońca puchną do rozmiarów czerwonego olbrzyma, a następnie kurczą się w białego karła. Cięższe gwiazdy kończą swój żywot w eksplozji supernowej. Ich zewnętrzne warstwy zostają zdmuchnięte z ogromną prędkością. Pozostaje jedynie gwiazda neutronowa lub w wyjątkowym przypadku czarna dziura. Te niemal martwe gwiazdy są niezwykle gęste. Gwiazdy neutronowe mają masę do 1 miliarda ton na 1 cm3. Czarne dziury są tak gęste, że nie wydostaje się z nich nawet światło.
Jaki koniec czeka nasze Słońce?
Słońce jest zupełnie przeciętną gwiazdą. Jej ciężar nie wystarcza, aby zakończyć żywot w eksplozji supernowej. W chwili obecnej Słońce znajduję się mniej więcej w połowie swojego trwającego 10 miliardów lat życia. Przed śmiercią powiększy się, a jego powierzchnia ulegnie schłodzeniu. Przemieni się w czerwonego olbrzyma i być może pochłonie Ziemię wraz z jeszcze istniejącym na niej życiem.
średnica: 1 392 000 km
masa: 1,96x1030 kg
gęstość: 1,41 g/cm3
okres rotacyjny na równiku słonecznym: 25 dni
skład: wodór, hel
wydajność promieniowania: 3,90x10/33 erg/s
temperatura widocznej powierzchni: 5770oC
typ gwiazdy: G2V
MERKURY
Planetę położoną najbliżej Słońca, Merkurego, trudno obserwować. Merkury jest zbudowany podobnie jak wszystkie planety wewnętrzne - ma gorące jądro z żelaza i niklu, którego warstwa wewnętrzna jest twarda, a zewnętrzna płynna, płaszcz złożony przeważnie z krzemianów oraz cienką skorupą skalną. Powierzchnia Merkurego przypomina powierzchnie naszego Księżyca - jest usiana licznymi kraterami powstałymi w wyniku uderzeń meteorytów. Merkury z powodu częściowo wysokiej temperatury powierzchni i względnie małego ciężaru nie jest w stanie wytworzyć lub zatrzymać grubszej powłoki gazowej - istniejące ewentualnie cząstki gazowe umykają w kosmos.
średnica: 4880 km
masa: 1/20 masy Ziemi
gęstość: 5,4 g/cm3
temperatura powierzchni: od - 150 do +426oC
atmosfera, powłoka gazowa: brak
średnia odległość od Słońca: 0.39 UA = 58 000 000 km
okres obiegu: 88 dni ziemskie
średnia prędkość na orbicie: 48km/s
okres rotacyjny (syderyczny, czyli w odniesieniu od innych gwiazd stałych): 59 dni ziemskich
księżyce: brak
WENUS
Wenus jest planetą, która na swojej orbicie najbardziej zbliża się do Ziemi (38,8 mln km, czyli ok. 1 średnicy orbity ziemskiej). Po Słońcu i Księżycu jest najjaśniejszym obiektem na niebie. Jako gwiazda poranna pojawia się na nieboskłonie maksymalnie 4 godz. po zachodzie Słońca. Obserwowana przez lunetę wykazuje, podobnie jak Merkury, istnienie faz odpowiadającym fazom Księżyca. Zdjęcia radzieckiego próbnika kosmicznego Wenus 13 i 14 z 1981 r. pokazują płaską powierzchnię z otworami pochodzenia wulkanicznego. Zawsze gęsta pokrywa chmur przeszkadza bezpośredniemu przyjrzenia się powierzchni planety, na której panują ekstremalne warunki: trująca dla nas powłoka gazowa składa się w przeważającej części z dwutlenku węgla i azotu, z niewielkim udziałem dwutlenku siarki. 5% dochodzącego światła słonecznego jest absorbowane w atmosferze, co powoduje wyraźny efekt cieplarniany. Życie w takiej formie jak na Ziemi jest niemożliwe.
średnica: 12 100 km
masa: 0,82-krotność masy Ziemi
gęstość: 5,25 g/cm3
temperatura powierzchni: od +380 do +460oC
atmosfera, powłoka gazowa: głównie dwutlenek węgla i azot
średnia odległość od Słońca: 0,72 UA = 108 200 000 km
okres obiegu: 224,7 dni ziemskich
średnia prędkość na orbicie: 35,03 km/s
okres rotacyjny (syderyczny): 243 dni ziemskie
księżyce: brak
MARS
Powierzchnia Marsa zawiera tlenek żelaza, dlatego planeta widoczna jest na niebie w kolorze czerwonym. Mars ma bardzo cienką atmosferę (na powierzchni panuje tylko sześć tysięcznych ziemskiego ciśnienia atmosferycznego), z ograniczoną możliwością tworzenia się chmur. Na Marsie występują pory roku podobne do ziemskich. Śniegowe lub lodowe pokrywy biegunów rosną lub topnieją w zależności od okresu. Składają się one z zamarzniętego dwutlenku węgla i wodnego lodu. Trwałą warstwę tworzy na biegunach wieczna zmarzlina z lodu wodnego. Na Marsie występują burze piaskowe umiarkowane porami roku, które zmieniają zabarwienie powierzchni, a w skrajnych przypadkach okrywają całą planetę pyłem. Wcześniej wierzono, że Mars jest podobny do Ziemi i spodziewano się na nim istnienie życia. W ostatnich latach dokonano za pomocą sond pomiarów próbek gleby na planecie. Dodatkowo zbadano kilka znalezionych m.in. na Antarktydzie meteorytów pochodzących z Marsa.
średnica: 6800 km
masa: ok. 1/10 masy Ziemi
gęstość: 3,93 g/cm3
temperatura powierzchni: od - 168 do + 22 oC
atmosfera, powłoka gazowa: przeważnie dwutlenek węgla, azot i argon
średnia odległość od Słońca: 1,52 UA = 228 000 000 km
okres obiegu: 686,7 dni ziemskich
średnia prędkość na orbicie: 24, 13 km/s
okres rotacyjny (syderyczny): 24 godz. 37 min
księżyce: 2
14 komentarzy
Rekomendowane komentarze