Wpis poświęcony będzie fascynującemu tematowi problemów związanych z pieniądzem kruszcowym. Zjawisko to jest bardzo dobrze znane historykom, jednak dla osób nie związanych z tą dziedziną nauki pozostaje tajemnicą, nawet pomimo tego, że sztuki złota i srebra są podstawową walutą w wielu grach.

O co więc martwią się nasi bohaterowie zaglądając do sakiewki?

Kilka słów o naturze pieniądza kruszcowego:

Zacznijmy najpierw od wyjaśnienia czym dokładniej jest pieniądz kruszcowy: otóż jest to dokładnie obliczona i opieczętowana odpowiednimi znakami dawka pewnego, cennego towaru, który może zostać wymieniony na inny towar. Zwykle jest to złoto oraz srebro, czasem w historii ludzkości pojawiały się inne metale: miedź, brąz, ołów z domieszką srebra, elektrum (naturalna mieszanina złota i srebra), a nawet tak zdawało się pospolity metal jak żelazo (którym płacono jednak jedynie w celtyckiej Brytanii, wschodnich Chinach i na Wyspach Japońskich, gdzie w naturze występowało bardzo rzadko).

Jest on prawdopodobnie rozwinięciem idei handlu wymiennego. Jak wiadomo ten ostatni polega na tym, że za towar otrzymuje się inny towar lub jakiegoś rodzaju usługi. Czasem prowadzi to do powstania tak zwanych płaciw lub protopieniędzy, czyli towarów, które z racji na wysoką wartość i stopień poszukiwania przekładający się na ich wysoką płynność są bardzo chętnie przyjmowane zarówno przez sprzedawców jak i kupujących. Przez wieki taką funkcję pełniło wiele, różnych obiektów: gródki soli, ziarenka kakao, laski wanilii, muszle specyficznych ślimaków, główki siekier, pasy płótna, kolorowe kamyki, bursztyny, złote samorodki, papierosy...

Jako, że gródka soli grudce nie równa w pewnym momencie ktoś uznał, że najłatwiejszym do obrotu środkiem płatniczym będą podzielone na równe części i dokładnie odmierzone porcje jednego z najpopularniejszych towarów: miękkich metali służących do wyrobu ozdób. Podzielono je więc na porcje odpowiadające ówczesnym miarom wagi. Przykładowo w starożytnej grecji te wyglądały następująco:

W okresie Rzymskim stosowano też jednostkę mniejszą od Oboli, był to ?chalkos? czyli ?miedziak? o wadze 1/8 obola. Używany był jednak głównie przez aptekarzy.

Monety były więc niczym więcej, niż usystematyzowanymi odważnikami, wykonanymi z odpowiedniego metalu oraz oznaczone systemem znaków utrudniających ich sfałszowanie.

Spekulacja bimetaliczna:

Z takim systemem monetarnym wiązało się kilka problemów. Pierwszym z nich była tak zwana spekulacja bimetaliczna. Otóż: jak wiadomo metale szlachetne nie są rozrzucone w skorupie ziemskiej równomiernie. Wręcz przeciwnie: istnieją krainy, gdzie łatwiej dostępne są złoża złota, takie bogate w srebro (lub metale poślednie) oraz takie, w których metale szlachetne w ogóle nie występuje. Bywają też kraje, w których kursy metali są usztywnione urzędowo. Oznacza to, że w poszczególnych krainach za te same pieniądze można dostać więcej pieniędzy, pojechać gdzie indziej i wymienić je na jeszcze więcej pieniędzy.

Przykładowo: w IV wieku p.n.e w Macedonii kurs złota względem srebra wynosił 1:10, natomiast w znajdujących się pod perską okupacją miastach fenickich w dzisiejszej Palestynie kurs ten wynosił już 1:13. Tak więc człowiek, który nabył minę złota w Macedonii po przewiezieniu jej do Palestyny był o dobre 30% do przodu.

Tak więc kupcy kursowali to w jedną, to w drugą wożąc w ładowniach pieniądze. Podobnie nawiasem mówiąc działali kupcy Angielscy w XVIII i XIX wieku.

Reszta wpisu na Blogu Zewnętrznym.