Skocz do zawartości

Pewien Pat Ma Pogląd Na Świat

  • wpisy
    64
  • komentarzy
    493
  • wyświetleń
    59493

Polska interpunkcja, i, nie, tylko.


Pat5

1037 wyświetleń

Język polski jest jednym z najtrudniejszych języków na świecie - nie bez powodu. Czasami słuchając na lekcji polonistki, zastanawiam się kto wymyślił takie zasady.. Biblia mówi o wieży Babel, gdzie dawno, dawno temu, Bóg zmienił każdemu język na inny, by nie dopuścić do budowy owej budowli. Jednak nie o tym chciałem pisać. W tym wpisie chciałbym zastanowić się nad naszym, pięknym językiem, a szczególnie nad rzeczą, z którą mają problem wszyscy Polacy. Nawet poloniści, którzy przez kilka lat uczyli się tego na studiach. Nie ortografia, bo jak pisze się "gżegżółka", może nauczyć się każdy. Mi chodzi jednak o coś mniejszego, co wciśnie się prawie do każdego zdania, a nie wiele z nas prawidłowo go tam umieści. Mowa o przecinku, oczywiście.

kampania_ilustracja_20081018162013_851.j

Zapraszam do zapoznania się z artykułem dotyczącym zasad pisowni przecinka, bo na tym tekście opierać się będzie mój wpis.

Bardzo mądre, prawda? Lecz nasuwa się tu pytanie: po co to? Po co tyle zasad, od których jest jeszcze więcej wyjątków? Po co gramatyczny i logiczny rozbiór zdania? Po co cztery rodzaje orzeczeń, po co pięć rodzajów okoliczników? Tak na prawdę są to rzeczy, które nigdy nam się nie przydadzą. Nawet człowiekowi, który wybierze kierunek humanistyczny na studiach. Taka osoba może zostać nauczycielem, która będzie owe zasady wklepywać uczniom w szkołach i tu zatacza się krąg, bo nie jest im to potrzebne. Taka osoba może zostać także pisarzem, gdzie tym bardziej w ogóle mu się to nie przyda. Bo co, będzie robił rozbiory zdań pisząc książkę? Moja matka powiedziała, że jest to taka podstawa, której po prostu trzeba się nauczyć. Taka bezużyteczna podstawa, która idzie w zapomnienie przez wszystkich, prócz nauczycieli. Możemy rozpatrzeć wszystkie możliwe rzeczy, lecz zawsze dojdziemy do wniosku, że jest to bez sensu i służy tylko do bez sensownej nauki. Jest jeszcze wiele dziwaczności dotyczących naszego języka. Przykład będzie związany z tym okresem. Bowiem ostatnio słuchałem mądrego wywiadu w radiu Trójka. Tam pani mówiła, że gdy piszemy komuś życzenia i napiszemy Szczęśliwego Nowego Roku, to jesteśmy skąpi, bo życzymy mu tylko tego jednego, dobrego dnia. Jeżeli jednak w życzeniach napiszemy szczęśliwego nowego roku, to wtedy życzymy mu całego, szczęśliwego roku. Więc prawidłowe życzenia powinny wyglądać tak: Życzę Ci wesołych świąt Bożego Narodzenia oraz szczęśliwego nowego roku.

Jednak trochę odbiegłem od tekstu, który przedstawia zasady pisowni przecinka w języku polskim. Spójrzmy choćby na drugi myślnik: "przecinek stawiamy przed zdaniem nadrzędnym, a po zdaniu podrzędnym, kiedy część podrzędna ze spójnikiem albo zaimkiem rozpoczyna zdanie złożone". Hmm? Przeczytałem to kilka razy, jednak nadal niewiele z tego rozumiem. Na szczęście są przykłady, bez których chyba nie da się tego wyobrazić. Zasady języka polskiego swoją ciężkością, przypominają te z kodeksu drogowego. O ile ciężko jest się tego nauczyć, to czy jest możliwe zrozumienie tego? Tak na "chłopski rozum", tak "przetłumaczyć to na nasz język"? Po latach nauki może zrobi to jakiś polonista. Chciałbym jednak zwrócić uwagę, co do powyższego tekstu. Spójrzcie na pierwszy punkt, gdzie przecinka nie stawiamy. Pisze tam, że nie stawiamy go przed spójnikami, w tym przed spójnikiem "i". Bardzo wiele osób popełnia ten błąd, wciskając go przed jedną z tych nieodmiennych części mowy. Często osoby robią głupie błędy, dając przecinek przed "i", a zapominając o postawieniu go w tak oczywistym miejscu, jak przed słowem "że". Ale oczywiście musi być ale! "Jeżeli jednak takie spójniki się powtarzają, stawiamy przecinek przed drugim i ewentualnie przed następnym członem zdania, który zaczyna się od tego spójnika" - zrozumiałe? :) Teraz już wiecie co robić, jeśli macie wątpliwości, co do postawieniem przecinka przed "i".

Ludzie mają przeróżne opinie na temat tych zasad. Na przykład Smuggler bardzo dobrze wyraził się w przedostatnim AR. Pozwólcie, że zacytuję: "To są jakieś zasady dla ułomów, odludków i prawiczków. Prawdziwy facet stawia, przecinki, gdzie, chce. Oraz; wszystkie - inne ;znaczki" też.: ...Wróć! Prawdziwy twardziel w ogóle olewa takie znaczki, one są dla mięczaków. (Swoją drogą, ja przeczytałem MNÓSTWO książek, a moja interpunkcja nadal jest.. hmmmm... swoista (...))". Z interpunkcją problem mam też ja. Często na przeróżnych wypracowaniach wpycham przecinek tam, gdzie go być nie powinno, bo akurat tam mi pasował. Ten mały, głupi przecinek powoduje, że często ocena spada w dół..

Podsumowując - interpunkcja to rzecz, której nie sposób się nauczyć. Nawet czytając książki, czy czasopisma, bo nawet w nich można natknąć się na błędy (często w CDA redaktorzy zapominają o przecinkach). Jednak nie można mieć wydawcom ani recenzentom nic za złe - przecież to też ludzie, a człowiek się myli. Możemy jedynie czekać na wersję Worda, który będzie sam wstawiał przecinki.

PS Skrót Post Scriptum piszemy bez kropek :P

21 komentarzy


Rekomendowane komentarze

Odnośnie Worda. Jest tam śmieszny błąd (właściwie, jest, ich, WIELE, ale, chodzi, mi, o, jeden, szczególny,).

Piszemy przykładowo:

Pat miał dużo listów do rozniesienia, ale nie chciało mu się tego robić. Udał się więc do domu i odpoczął.
(wiem, że to głupie, ale to tylko przykład).

Wiadomo - Word mądrzejszy, więc poprawia nasze zdanie na:

Pat miał dużo listów do rozniesienia, ale nie chciało mu się tego robić. Udał się, więc do domu i odpoczął.

P.S. <-- Dobrze wiedzieć, że piszemy to bez kropek. :D

Link do komentarza

@MarkosBoss

Przecież to tylko program, który przed wybranymi wyrazami sugeruje postawić przecinek.

Ciekawy temat na wpis, przeczytałem z przyjemnością. Najwięcej błędów jest w zdaniach wielokrotnie złożonych ze zdaniami wtrąconymi. Najlepiej wtedy rozbić zdanie na kilka krótszych :).

Link do komentarza
Pat, ładnie to zmieniać godzinę wpisu? Widziałem go już o 12. :dry:

Owszem, był o 12 w nocy, ale za upomnieniem moderatora musiałem go nieco poprawić, więc usunąłem go i napisałem jeszcze raz. Wczoraj widniał bodajże 10 minut.

@ Markos - chodziło mi o mądrego Worda, który w przyszłości będzie stawiał przecinki w odpowiednich miejscach.

Link do komentarza

Ten wpis poruszył temat tak mnie interesujący, że aż postanowiłem go skomentować. :) Wobec niego nie napiszę za wiele - po prostu jest dość ciekawie napisany i porusza jeden z wielu wbrew pozorom popularnych problemów, ot co. Swoją drogą, znam jeden przypadek, w którym można bez żadnych problemów postawić przecinek przed "i" (i nie mam tu na myśli wcale drugiego lub trzeciego "i" z kolei!). Chętnym mogę pokazać, o co mi chodzi. :)

A co do tego, że nie sposób się nauczyć interpunkcji - IMO wynika to z tego, że w szkołach więcej mówi się właśnie o pisaniu "gżegżółki" bez błędów niż o poprawnym wstawianiu przecinków (choć i tego się nie pomija). Dlatego też na takich wypracowaniach jest większa tolerancja dla błędów interpunkcyjnych... Ja akurat nieskromnie się pochwalę, że interpunkcję opanowałem na bardzo wysokim poziomie. Jakiś czas temu zauważyłem nawet, że nieco lepiej niż ortografię (gdzie przecież też radzę sobie nadzwyczaj dobrze). Planowałem w związku z tym napisać na swoim blogu poradnik poprawnego wstawiania przecinków, ale do tej pory tylko go zacząłem... Może kiedyś. ;]

Link do komentarza

Co do okoliczników, dopełnień itp. - są to przestarzałe bzdury wymyślone przez Klemensiewicza w latach 60, dzisiaj w ogóle się nie bronią. Tak więc to nie składnia jest głupia, a MEN. Doń pretensje zgłaszać.

Co do polskiej interpunkcji - primo, jest logiczna i można się jej nauczyć, drugie primo, jest dość fakultatywna i ze względów "uczuciowych" można stawiać gęściej bądź rzadziej, ale to raczej w tekstach literackich. I radzę się interpunkcji nauczyć, bowiem precyzuje ona wywód. Gdy będziesz chciał napisać coś naprawdę ważnego, to się przekonasz.

A tu lepiej chyba opracowane zasady:

http://so.pwn.pl/zasady.php?id=629734

Link do komentarza
A co do tego, że nie sposób się nauczyć interpunkcji - IMO wynika to z tego, że w szkołach więcej mówi się właśnie o pisaniu "gżegżółki" bez błędów niż o poprawnym wstawianiu przecinków (choć i tego się nie pomija).

[+1]

Za dużo uczą "na pamięć", zbyt mało logicznego myślenia, pisania spójnych tekstów i rzeczowych odpowiedzi. Pewnie nawet gdyby uczyli lepiej, to znalazło by się grono idio..., którzy bez użycia mózgu (czyli jak na co dzień) przepiszą wypracowanie z książki kupionej przez "zatroskaną" matkę.

Link do komentarza

Są pewne miejsca, gdzie wg. mnie po prostu trzeba postawić przecinek, bo inaczej się to nie trzyma kupy. Ale nie rozumiem po co aż tyle zasad. Tak jak pokazałeś drugi myślnik - są one tak wspaniale wytłumaczone, że aż nic nie rozumiemy.

Język polski ogólnie ma wiele rzeczy niepotrzebnych, tak jak napisano - okoliczniki, dopełnienia itd. Czy jeżeli byśmy nie wiedzieli, że istnieją, nie potrafilibyśmy napisać CV albo wypowiedzieć się? Nie, są to dodatkowe rzeczy, których dopóki nie poznaliśmy (w szkole) to i tak używaliśmy, ale nie wiedzieliśmy, że to to.

Ja ogólnie jestem za tym, żeby szkoły (przynajmniej gimnazja wzwyż) miały swoje "kierunki" (ew. każda klasa inny kierunek, to jest na pierwszy rzut oka prostsze), np. informatyczny etc. Gdyż niektórych rzeczy uczymy się tylko do sprawdzianu, a w życiu przydadzą nam się one praktycznie w zerowym stopniu (no, chyba, że będziemy pomagać dziecku w odrobieniu pracy domowej...).

Ogólnie zreformowałbym tak szkolnictwo, że MEN w całej swojej działalności by tylu reform nie wprowadził.

Link do komentarza

@ kol - możliwe, że doświadczony polonista nauczy się tych zasad, ale z pewnością kiedyś popełni błąd. A że interpunkcja precyzuje wywód, to wiem, bo przecież temu ona służy.

@ Knight Martius - prawda. Ortografia jest o wiele bardziej przestrzegana niż interpunkcja. A jak widać, nie słusznie. Mi czasami też wydaje się, że opanowałem ją dobrze. Lecz ocena to zmienia..

@ org - również się z Tobą zgodzę. Jednak w najbliższych latach nie zanosi się na reformę Ministerstwa Edukacji.

@ Xardas80 - uświadomiłeś mi, że zapomniałem w tekście poruszyć kwestię stawiania kropek :P Słowo "według" zaczyna i kończy się na litery zawarte w skrócie, więc na dajemy tam kropki. Tak samo jest ze słowem "doktor". Jak wcześniej pisałem, to wszystko w polskim szkolnictwie nie jest potrzebne. A co do tłumaczeniu dziecku - też tak kiedyś myślałem, ale od tego są nauczyciele.

Link do komentarza

Ja polonistą nie jestem ani języka nie studiuję. Jakoś udaje mi się pisać nie rażąc w oczy brakiem lub nadmiarem przecinków. Po prostu najpierw piszę przecinki gdzie mi się podoba, a potem czytam tekst jeszcze raz i usuwam ich nadmiar.

Jeszcze taka autobiograficzna dygresja - mój język polski skończył się na gimnazjum. Maturę zdałem jedynie dzięki wiedzy wyniesionej z poprzedniej budy, bo w liceum polonistka leciała sobie z nami w kulki (z resztą my z nią też) i nic pożytecznego z lekcji nie szło wynieść.

Link do komentarza

Widzę, że mało kto zrozumiał mój żarcik. Wiem, że Word to Word i wiem, jaki on jest. Wiem również, że

@MarkosBoss

Przecież to tylko program, który przed wybranymi wyrazami sugeruje postawić przecinek.

Link do komentarza

Ciężko mi się obiektywnie wypowiadać, bo pracuję 'w języku', jako tłumacz, od ponad dwóch. Z interpunkcją muszę więc być za pan brat. Nie zmienia to jednak faktu, że uważam, że wystarczy jedno porządne i praktyczne wyłożenie zasad, żeby sobie wszystko przyswoić. Ja wielkie problemy miałem z interpunkcją po kilku latach studiowania filologii angielskiej i przestawieniu się na ichnią interpunkcję.

Link do komentarza

Łeee, tam, ja, niemam, rzadnych proplemuff, ze, przecinkami.....

:) A tak serio mówiąc, to nie wydaje mi się, cobym je rzeczywiście miał. Czasami może rzeczywiście zdarzy mi się gdzieś nie postawić przecinka (a może już go pominąłem?!), dużo rzadziej postawie go tam, gdzie nie trzeba, ale interpunkcja jest dla mnie prawie tak oczywista jak podstawowe zasady ortografii. Ja pisząc tak jakby dodatkowo o tym myślę, wypowiadam te słowa jakby w głowie (hmm.. jak każdy?), a skoro wypowiadam, to wiem, gdzie zrobić minimalną pauzę, właśnie na owy przecinek. Nie bijcie jednak, jeśli gdzieś tu jest o jeden, dwa, trzy przecinki za dużo / za mało. Nasz język do najłatwiejszych nie należy - nawet dla nas. Poza tym jestem tylko człowiekiem i nawet profesor z UW może popełnić błąd.

Link do komentarza
Po prostu najpierw piszę przecinki gdzie mi się podoba, a potem czytam tekst jeszcze raz i usuwam ich nadmiar.

Ja stawiam tak, żebym mógł tekst przeczytać poprawnie jak lektor, ze wszystkimi pauzami itp. :).

Ja pisząc tak jakby dodatkowo o tym myślę, wypowiadam te słowa jakby w głowie (hmm.. jak każdy?), a skoro wypowiadam, to wiem, gdzie zrobić minimalną pauzę, właśnie na owy przecinek.

[+1]

W moim starym słowniku (okładka odpadła, ale to oznaka, że słownik był intensywnie użytkowany :)) było napisane, by stawiać przecinki tak, żeby nam się wygodnie czytało. Do tego staram się stosować.

Link do komentarza
W moim starym słowniku (okładka odpadła, ale to oznaka, że słownik był intensywnie użytkowany :)) było napisane, by stawiać przecinki tak, żeby nam się wygodnie czytało. Do tego staram się stosować.

Ja również stawiam przecinki taką metodą. Rozumiem, że dla mnie za tekst będzie [+5]? :P

Link do komentarza

Interpunkcja jest oczywiście bardzo kłopotliwa, ale biorąc pod uwagę fakt, że w języku polskim jest tyle trudnych do zapamiętania niuansów i zasad(,) to wcale nie one są w nim najtrudniejsze.

Link do komentarza

Ech, interpunkcja. W tej dziedzinie jestem samoukiem, co pewnie bardziej oblatani w polska iazyka widzą. W każdym razie stawiam przecinki aby w miarę logicznie oddzielić części zdania (i wtręty, których nadużywam we wszystkich trzech formach - myślnikowej, przecinkowej i nawiasowej). Czasem nawet stosuję średniki, i to wcale nie w emotkach ;]

Link do komentarza
Gość
Dodaj komentarz...

×   Wklejony jako tekst z formatowaniem.   Wklej jako zwykły tekst

  Maksymalna ilość emotikon wynosi 75.

×   Twój link będzie automatycznie osadzony.   Wyświetlać jako link

×   Twoja poprzednia zawartość została przywrócona.   Wyczyść edytor

×   Nie możesz wkleić zdjęć bezpośrednio. Prześlij lub wstaw obrazy z adresu URL.

×
×
  • Utwórz nowe...