Skocz do zawartości

Moje Fado

  • wpisy
    348
  • komentarzy
    1406
  • wyświetleń
    470592

Historia kina - Ryzykowna rozgrywka (Doktor Mabuse)


bielik42

1334 wyświetleń

Historia kina - Ryzykowna rozgrywka (Doktor Mabuse)

231_box_348x490_original.jpg

Doktor Mabuse/Dr. Mabuse der Spieler ? Ein Bild der Zeit

Występują: Rudolf Klein-Rogge, Bernhard Goetzke, Aud Edge Nissen, Alfred Abel, Georg John

W poprzednim odcinku ?Historii kina? wspominaliśmy pierwszy serial kinowy, dotyczący kryminalnych zbrodni francuskiej grupy ?Les Vampires?. Tytuł ten, nadzwyczaj długi i ponadczasowy, wywarł spore wrażenie na europejskich reżyserach tamtych czasów, stając się podstawą, na której wyrosło wiele znamienitych tytułów. Za jeden z takich tytułów możemy uznać film od pewnego reżysera, którego nazwisko jest znane każdemu miłośnikowi kina ? Fritz Lang.

dr-mabuse-der-spieler-1.jpg

?Doktor Mabuse? pojawił się w dwóch częściach w 1922 roku, gdy kinomanom całej Europy znane już były uroki niemieckiego kina ekspresjonistycznego, dzięki takim tytułom jak ?Gabinet doktora Caligari? czy ?Nosferatu: Symfonia grozy?. Firtz Lang wówczas miał już za sobą kilka produkcji, w tym docenioną ?Zmęczoną śmierć?, lecz czasy jego chwały dopiero nadchodziły, a film o doktorze Mabuse był zaledwie początkiem geniuszu tego reżysera. W każdym razie czytelnikom tej serii temat filmu może wydawać się znajomy ? w Niemczech grasuje gang zbrodniarzy, dokonujący bardzo śmiałych i bezkarnych czynów. Grupie przewodzi charyzmatyczny Doktor Mabuse, którego policja nie jest w stanie namierzyć, bowiem jest on nie tylko mistrzem przebrań, ale i nadzwyczajnym hipnotyzerem. Mając w swej bandzie piękną kobietę oraz tzw. ?siłaczy? ma on ogromne możliwości czynienia zbrodni, a zaczyna od spektakularnej akcji na giełdzie. Jego przeciwnikiem i zarazem moralnym bohaterem filmu jest inspektor Norbert von Weck ? niestrudzony obrońca prawa, w głównej mierze zawdzięczający swe sukcesywne rozpracowywanie gangu Mabuse szczęściu i przypadkowi. Intryga opiera się na dwóch wartościach, będących celem każdego mężczyzny ? piękna kobieta i pieniądz, Mabuse pragnie zdobyć wymarzoną piękność (choć jej serce należy do innego), a zdobywanie mamony traktuje jako najlepszy rodzaj rozrywki. Zdaniem inspektora jest przeszkodzenie Doktorowi w jego niecnych celach i rozbicie całej szajki, problem w tym, że sympatia widza raczej pozostaje po stronie? złoczyńcy.

crit-pandora-box-louise-brooks-pandoras_box-7.jpg

Nie jestem pewien, czy ?Doktor Mabuse? może zostać uznany za pierwszy film, w którym zbrodnia jest bardziej atrakcyjna niż poprawność moralna i etyczna, lecz pewnością jest, że po dziś dzień film Fritza Langa prezentuje ten aspekt w nieśmiertelnym stylu. Wystarczy zerknąć na Bohatera i ?bohatera?. ?Bohaterem? typowym jest inspektor, dzielnie walczący ze zbrodnią i szachrajstwem, elegancki, ułożony i odważny. Problem w tym, że poprzez swoje działanie i zachowanie staje się nad wyraz nudny i powtarzalny, przy tym jest najlepszym dowodem powiedzenia ?głupi ma zawsze szczęście?, choć wrodzonej odporności na hipnozę należy mu pozazdrościć. Najważniejsze, że wypada on blado na tle prawdziwego Bohatera tego filmu, czyli tytułowego Doktora Mabuse.

12.jpg

Postać ta zasługuje na osobny akapit, tak doskonale została napisana ? grany przez charyzmatycznego Rudolfa Klein-Rogge?a (który później stał się nieśmiertelny, dzięki roli w ?Metropolis?) Mabuse to prawdziwie diaboliczna postać. Jest on zdolny nie tylko do szczegółowego planowania zuchwałych zbrodni, ale też brania w nich udziału jako główny wykonawca. Osobiście dba o najważniejsze aspekty, potrafi doskonale się maskować i z łatwością łamie ludzkie umysły dzięki zdolnościom hipnotyzerskim ? w swej ostatniej sztuce hipnotyzuje całą widownię sporej opery! Dziwi więc fakt, że ktoś podchodzący do swych planów z tak niesamowitym chłodem i wyrachowaniem, jest nadzwyczaj wybuchowy i chaotyczny. Prawdziwa twarz Mabuse to twarz tyrana i pyszałka, zdolnego dokonać najbardziej niemożliwych celów. Opętany uczuciem do pięknej hrabiny nie dostrzega uwielbienia w oczach swej pomagierki, tyranizując ją i doprowadzając do jej śmierci. Brak skrupułów, żrąca go nienawiść i nadmierna pycha w jakiś nieznany, niemal magiczny sposób nie sprawiają, że widz patrzy na Doktora z obrzydzeniem, lecz raczej z pewnego rodzaju podziwem, na pewno zaś z szacunkiem. Jedyną wadą Mabuse jest jego pociąg do hazardu, co zresztą często wystawia go na niebezpieczne sytuacje.

Lxub9tU1Wz1a.jpg

?Doktor Mabuse? jest uznawany za pierwowzór kina kryminalnego, gdyż zawiera większość elementów typowych dla tego gatunku. Poza oczywistym tematem zbrodni znajdziemy tu także różnego rodzaju przestępstwa, od zwykłego oszukiwania podczas gry w karty poprzez śmiałe przechwycenie tajnych wiadomości czy nawet morderstwo i fałszerstwo. W równym stopniu śledzimy poczynania Doktora jak i Inspektora, co znacząco zwiększa natężenie napięcia, prowadząc z czasem do wybitnie patowych sytuacji, jak końcowa strzelanina czy wspomniane przedstawienie w operze. Co jednak najciekawsze ? nie możemy się domyślić, jak potoczy się akcja. Film, który stał się inspiracją dla niezliczonych produkcji kryminalnych, do dziś pozostaje równie świeży i nieprzewidywalny jak w dniu premiery, dziewięćdziesiąt lat temu! To nadzwyczajne osiągnięcie, do dziś kojarzone z bodajże dwoma reżyserami ? właśnie Langiem i z Hitchcockiem. Dzieło Langa do dziś zachwyca nie tylko fabułą, ale i doskonałą ścieżką dźwiękową, wyrafinowaną scenografią, ponadczasowym aktorstwem i gęstym klimatem Europy lat 20-tych ubiegłego wieku. ?Doktor Mabuse? to doskonała, choć nieco przydługa (5 godzin!) rozrywka tak dla koneserów, jak i po prostu dla miłośników kina kryminalnego. Grzech nie znać.

Kawałek filmu (nie ma zwiastunów, nawet fanowskich)

http://www.youtube.com/watch?v=_GnKM6VTbbA

0 komentarzy


Rekomendowane komentarze

Brak komentarzy do wyświetlenia.

Gość
Dodaj komentarz...

×   Wklejony jako tekst z formatowaniem.   Wklej jako zwykły tekst

  Maksymalna ilość emotikon wynosi 75.

×   Twój link będzie automatycznie osadzony.   Wyświetlać jako link

×   Twoja poprzednia zawartość została przywrócona.   Wyczyść edytor

×   Nie możesz wkleić zdjęć bezpośrednio. Prześlij lub wstaw obrazy z adresu URL.

×
×
  • Utwórz nowe...