Skocz do zawartości

Moje Fado

  • wpisy
    348
  • komentarzy
    1406
  • wyświetleń
    470592

RetroKino - Bratobójstwo w wydaniu serbskim ("Underground")


bielik42

839 wyświetleń

RetroKino ? Bratobójstwo w wydaniu serbskim

?Underground?

underground-poster.jpg

Reżyseria: Emir Kusturica

Rok wydania: 1995

Czas trwania: 2 godz. 43 min.

Gatunek: Dramat, Komedia, Wojenny

4813-42622.jpg

Kino wprost z szarych, niezauważanych krajów tego świata jest znane jedynie nielicznym zapaleńcom i fanatykom. Jednak dla reżyserów takich państw istnieje pewna przepustka na rynek światowy, zdominowany sztampowym kinem wprost ze zgniłego Hollywoodu. Ta przepustka to zdobycie nagrody na jednym z festiwali światowych, i właśnie dzięki złotej palmie, przyznanej za najlepszy film roku 1995 Emir Kusturicka, serbski reżyser, wkroczył na salony, powalając na kolana konkurencję. Jak tego dokonał?

ugnews.jpg

Proste ­? pokazał prawdę. Wydarzenia w tzw. ?bałkańskim kotle? wiele razy mroziły krew w żyłach, gdy świat obiegała wieść o kolejnej bratobójczej wojnie. Reżyser postanowił wykorzystać wrodzone przywary krajan i rozliczyć się z rzeczywistością, od II wojny światowej, aż do krwawej rzezi zapoczątkowanej w 1991 roku. Jest to więc film po części historyczny, ale dominuje w nim metafora oraz alegoria, nieraz zrozumiała jedynie przez lud bałkański, ale zwykłemu widzowi to nie przeszkadza.

0.jpg

Historia krąży wokół dwóch postaci ? typowych serbów, niemal braci, którzy chętni są zarówno do czynienia dobra, jak i do wszczęcia mordobicia. Pierwszy z nich ma na imię Marko Dren (Miki Manojlović) i jest ?tym niższym?, ale walecznym. Charakteryzuje się szarmancką postawą wobec kobiet, sprytem i niezwykłym refleksem. Drugi ? Petar ?Czarny? Popara (Lazar Ristovski) to zwalisty, brutalny facet, który nie przebiera w słowach i zawsze znajdzie wyjście z danej sytuacji. Nie zna strachu, kocha swoją żonę (która umiera, dając mu syna Jovana) i jego główną wartością jest ojczyzna. Do tego na boku ugania się za młodziutką aktoreczką o imieniu Natalija (Mirjana Joković) w której później zadurza się również Marko.

kusturica+-+underground1.jpg

Pomiędzy nimi pojawia się czasem brat Marko ? Ivan (Slavko Štimac), nieco upośledzony chłopak, niegdyś będący dozorcą w zoo, ale z bombardowania udaje mu się uratować jedynie małą małpkę, którą potem niańczy i się do niej przywiązuje.

Film podzielono na trzy części: czas II wojny światowej, rozkwit komunizmu oraz początek wojny bratobójczej. Każda z części jest warta osobnego akapitu.

45033707.jpg

Wy faszystowskie świnie!

Pierwsza część służy za wprowadzenie oraz zaznajomienie się z bohaterami. Widz poznaje wspaniałą, żywą duszę serbską, napędzaną szybką muzyką trąbek, w które dmuchają niemal cały czas muzycy, podążający za bohaterami. Ta muzyka jest symbolem pojednania, wszyscy dobrze się przy niej bawią, nie czują różnic ni wrogości. Wraz z wybuchem wojny Marko i Czarny postanawiają walczyć z okupantem poprzez dostarczanie broni partyzantom i ataki na konwoje. Ich interes powoli się rozrasta, gdy wreszcie cała wojna zamienia się dla Czarnego w sprawę osobistą: niestała w uczuciach Natalija oddaje się dowódcy sił niemieckich ? Francowi, aby zapewnić ochronę sobie i swojemu kalekiemu bratu. Obserwujemy dążenia do porwania aktorki (świetna scena w teatrze zasługuje na najwyższe uznanie) oraz urządzenia ślubu. Oczywiście plan bierze w łeb, a Czarny po wielu problemach trafia ostatecznie do piwnicy Marko, który stworzył pod swoim domem niewielkie społeczeństwo ukrywających się ludzi. Ta część promieniuje miejscami komediowymi chwytami, wywołuje szczery uśmiech i podziw dla kunsztu aktorów. Ale wojna jednak się kończy.

underground_(1995).jpg

Ale ja mówię O PRAWDZIE!

Wtedy rozpoczyna się druga część filmu, a mianowicie czasy komunistyczne. Cała ta część zdaje się być osobnym filmem, ponieważ opowiada o tragicznej, utopijnej sytuacji, w jakiej znaleźli się mieszkańcy piwnicy Marko. Otóż właściciel postanowił wykorzystać ludzi i wprowadzać ich w błąd, jakoby wojna trwała nadal, a on jest jedynym łącznikiem ze światem. Sam zyskuje sławę, władzę, pieniądze i Nataliję, jest czołowym komunistą w kraju, a to wszystko buduje na pamięci o Czarnym, z którego stworzono symbol walki z niemieckim okupantem. Ta część jest słodko-gorzkim szaleństwem, w który zagłębiamy się razem z Marko. Jest to też najbardziej emocjonalna ze wszystkich części. Punkt kulminacyjny rozgrywa się w czasie wesela syna Czarnego, wszystko pod ziemią oczywiście.

underground_(1995).jpg

Ja? szukałem? chciałem? nie mogę znaleźć syna?

Ostatnia część, będąca fatalistycznym i naturalistycznych obrazem krwawego bratobójstwa w Jugosławii najsilniej uderza w podświadomość widza. Obserwujemy szaleństwo, do którego doprowadziła żądza, pycha i chciwość. Upadek człowieka i apokalipsa na ziemi. A to wszystko kontrastuje z charakterem mieszkańców, którzy przecież byli weseli, szczęśliwi. Ogromna ilość symboli i dwuznaczności stanowi prawdziwy rarytas dla wielbiciela sztuki wysokiej, prawdziwy, autentyczny zachwyt i podziw. Morał jest miażdżący, uderza prosto w naszą naturę i w nasze umysły. Za to wszystko należą się ogromne brawa dla reżysera.

Vucinic3.jpg

Graj! Nie przestawaj!

A właśnie, znalazło się miejsce na wątek o światku reżyserskim. Twórca w brutalny sposób pokazuje manipulację służącą propagandzie, jaką przeprowadzali i nadal przeprowadzają filmowcy na całym świecie. Różnice między prawdą a ?prawdą kina? są wprost oszałamiające, na pierwszy rzut oka nie do przyjęcia. Ale kto o tym wie? Czy wiemy ile razy już byliśmy okłamani przez artystów? Historyków? Polityków? Te emocje, przemyślenia budują w nas lęk, strach o własny rozum, który nagle stał się obiektem zagrożonym.

underground.jpg

Pora na dokończenie tego zwyczaju, gdy przyjaciel zabija przyjaciela.

Co do kwestii technicznych ? aktorzy są tak niesamowicie naturalni, tak przekonywujący, że zadziwia ich niewielka popularność w kinie światowym. Obserwujemy prawdziwą grę, realne emocje, łzy, krzyk i rozpacz. Czujemy, gdy Czarny rozpaczliwie szuka swego syna, razem z Ivanem poszukujemy małpki, trzymamy kciuki, żeby kłamstwa się skończyły, ale czy to pomoże? Każdy czegoś szuka, pragnie swojej korzyści lub odkupienia. Nie liczy się z otoczeniem, własnego brata prowadzi na rzeź. Gdzie tu logika? Gdzie oświecenie? Muzyka i scenografia również stoją na najwyższym możliwym poziomie. Zwłaszcza podziemne korytarze, pełne pary i maszynerii przypominają wspaniałe czasy, gdy jeszcze tego typu widoki dominowały w kinie s-f. No i sama muzyka ? wyśmienita, wprost z bałkańskiej duszy.

500full.jpg

Musimy przejrzeć na oczy?

Jestem zmuszony to przyznać ? ?Underground? ogromnie mnie poruszył, wywołał łzy i zadumę. Jeszcze nigdy nie widziałem tak wielkiego zepsucia, tak wielkiej nienawiści i zakłamania. Śmierć, dominująca część tego zakątka ziemi. Ale ludzie tu żyją. Starają się, bo kochają swój kraj. Ten film jest ogromnym symbolem upadku i wzlotu człowieczeństwa. Zawiera najważniejsze prawdy i cele. Grzechem byłoby nie zapoznanie się z nim. Szukajcie, starajcie się, bo nie wiemy, kiedy złość, pogarda i pycha ponownie uderzą w nasze serca, prowadząc jedynie do krwi i upodlenia.

0 komentarzy


Rekomendowane komentarze

Brak komentarzy do wyświetlenia.

Gość
Dodaj komentarz...

×   Wklejony jako tekst z formatowaniem.   Wklej jako zwykły tekst

  Maksymalna ilość emotikon wynosi 75.

×   Twój link będzie automatycznie osadzony.   Wyświetlać jako link

×   Twoja poprzednia zawartość została przywrócona.   Wyczyść edytor

×   Nie możesz wkleić zdjęć bezpośrednio. Prześlij lub wstaw obrazy z adresu URL.

×
×
  • Utwórz nowe...