Wpis opublikowany przez ...AAA...
4697 wyświetleń
Istnieje coś, co przyjmie każdy mózg. Coś co może w szybki sposób zainteresować nawet największego laika, ale i obeznanego nie znudzi. Tym czymś są krótkie, smukłe i treściwe ciekawostki. Pochodzą one z przeróżnych źródeł: stron internetowych, literatury, programów telewizyjnych, inne zaś ułożyłem sam, na podstawie ciągle zdobywanej wiedzy. Jeżeli wpis odniesie skutek, to co jakiś czas zbombarduję Wasze umysły serią kolejnych czterdziestu dwóch informacji ze świata astronomii, fizyki oraz żywotów znanych naukowców. Dlaczego akurat czterdziestu dwóch? Czytajcie a się dowiecie.
1.
Bohaterowie powieści Douglasa Adamsa - "Autostopem przez Galaktykę" - poszukiwali odpowiedzi na odwieczne pytanie o życie, wszechświat i w ogóle (Ultimate Question of Life, the Universe, and Everything). Odpowiedź na nie miał wygenerować superkomputer Głęboka Myśl. Gdy po 7,5 miliona lat urządzenie było gotowe, uprzedziło że nie będą zadowoleni, po czym obwieścił... (napięcie sięga zenitu) 42. Głęboka Myśl stwierdziła z wyrzutem, że aby pojąć arcyodpowiedź, musimy najpierw zrozumieć arcypytanie.
2.
Około 1% szumu jaki słyszymy gdy ustawiamy kanały telewizyjne, pochodzi z tak zwanego promieniowania reliktowego, wypełniającego cały wszechświat. Jak mówi Neil deGresse Tyson: podsłuchujemy bóle porodowe Wielkiego Wybuchu.
3.
Jeżeli prawdziwa jest teoria inflacji kosmologicznej, sformułowana przez Alana Gutha, to granice kosmosu mogą sięgać sto miliardów bilionów razy dalej niż obserwowalny wszechświat.
4.
Największą znaną gwiazdą (co nie oznacza, że największą w ogóle!) jest czerwony hiperolbrzym VY Canis Majoris. Możliwe, że jej średnica wynosi ponad 2000 średnic Słońca. To oznacza, że Canis Majoris posiada jakieś 220 tysięcy razy większą średnicę niż Ziemia.
5.
Pierwszą osobą, która odnalazła poprawną odpowiedź na zagadkę - dlaczego niebo w nocy jest czarne? - był słynny pisarz Edgar Allan Poe. Pytanie wbrew pozorom nie jest błahe i łączy się z tzw. paradoksem Olbersa.
6.
4000 lat świetlnych od Ziemi, w gwiazdozbiorze Węża, australijski radioteleskop w Parkes odkrył diament o masie kilkaset razy większej niż Ziemia. Kryształ krąży wokół pulsara i prawdopodobnie jest węglową pozostałością typu białego karła, stanowiącego niegdyś element układu podwójnego gwiazd.
7.
Słynne zdjęcia teleskopu Hubble'a, jak ujęcia Filarów Stworzenia bądź Mgławicy Koński Łeb, są barwione sztucznie. W rzeczywistości tego typu cuda natury są dla ludzkiego oka jednolite, zależnie od dominującego pierwiastka. Kolorowe obrazy powstają przez nakładanie na siebie kilku fotografii zrobionych w różnych częstotliwościach.
8.
Protuberancje, czyli plazmowe, kuliste kształty, tworzone przez pole magnetyczne na powierzchni Słońca, miewają nierzadko średnice przekraczające 50 tysięcy kilometrów. To oznacza, że nasza planeta mogłaby bez problemu przelecieć przez takie "oczko".
9.
Jeszcze w XVIII wieku powszechnie sądzono, że wszechświat jest stosunkowo mały. Wielki filozof z Królewca, Immanuel Kant, jako jedna z pierwszych osób, przewidział istnienie wysp wszechświata - dzisiaj zwanych galaktykami.
10.
Astronomowie z California Institute of Technology odkryli znajdujący się 12 miliardów lat świetlnych od Drogi Mlecznej zbiornik wodny. Wokół odległego kwazara krąży para o objętości 150 miliardów razy większej niż cała woda obecna na Ziemi.
11.
Najbliższą naszemu Układowi Słonecznemu gwiazdą jest odległa o ponad 4 lata świetlne Proxima Centauri. Ostatnie obserwacje wskazują jednak na możliwość istnienia wielu bliższych, lecz ciemniejszych gwiazd należących do brązowych karłów.
12.
We wnętrzu Ziemi ciągle zachodzą reakcje jądrowe, które utrzymują ciepłotę jądra planety. Kilometry pod naszymi nogami, rozpad promieniotwórczych pierwiastków w każdej chwili wyzwala 40 bilionów watów ciepła.
13.
Wszystkich - Was, mnie i wszystkie inne organizmy na naszej planecie - tworzy gwiezdny pył. Niemal każdy atom cięższy od helu, znajdujący się w naszych ciałach, powstał we wnętrzu gwiazd. Pierwiastki jeszcze cięższe, jak żelazo, zawdzięczamy supernowej, czyli eksplozji wieńczącej żywot olbrzymiej gwiazdy.
14.
Najzimniejszym miejscem w całym Układzie Słonecznym jest siódmy z kolei księżyc Neptuna. Temperatura powierzchni Trytona potrafi spaść do zaledwie 30 stopni powyżej zera absolutnego.
15.
Księżyce kojarzą się z niewielkimi ciałami niebieskimi. Nasz jest sześciokrotnie mniejszy od Ziemi. Ten stereotyp łamie krążący wokół Jowisza Ganimedes, mający średnicę większą niż Merkury.
16.
Obiektem kosmicznym o najdłuższej nazwie jest prawdopodobnie gwiazda Shurnarkabtishashutu.
17.
Nawet w tej chwili poruszasz się z prędkością około 1670 km/h, gdyż właśnie tak szybko Ziemia obraca się wokół własnej osi.
18.
Przyciąganie Księżyca jest na tyle słabe, że przeciętny człowiek byłby w stanie kopnąć tam piłkę na odległość ponad pół kilometra.
19.
W związku z ruchem obrotowym Ziemi, rzeki płynące w kierunku południkowym na półkuli północnej podmywają swoje prawe brzegi, a na półkuli południowej lewe. To prawo Baera, wynikające z działania siły Coriolisa.
20.
Prędkość spadającego ciała na Ziemi stale rośnie o ok. 9,8m/s^2. To powód, dla którego skok z wieżowca jest znacznie bardziej brzemienny w skutkach niż upadek z łóżka. Za udowodnienie tego zjawiska Galileusza oskarżono o konszachty z diabłem.
21.
Sharon McAuliffe została wybrana spośród 11 tys. chętnych kandydatów-amatorów do udziału w locie promu Challenger. Szczęście nauczycielki przeistoczyło się jednak w wielki pech. Challenger eksplodował niedługo po starcie, uśmiercając całą 7-osobą załogę.
22.
Pierwsze zwierzę wysłane w kosmos - suczka Łajka - zakończyła żywot niedługo po osiągnięciu orbity. Radzieccy konstruktorzy chcieli zbadać zachowanie żywego organizmu w statku kosmicznym. Tak czy inaczej, nie mieli w planach ściągać psa z powrotem Ziemię.
23.
Dwie planety Układu Słonecznego - Uran oraz Wenus - obracają się w przeciwną stronę niż reszta planet. Do dziś stanowi to przedmiot dyskusji wśród astronomów.
24.
Podstawową jednostką stosowaną do mierzenia odległości w kosmosie jest rok świetlny. Wynosi on około 9460 miliardów kilometrów. Zważywszy na to, że najbliższa Drodze Mlecznej galaktyka Andromedy oddalona jest o ponad 2,5 miliona lat świetlnych, trzeba przyznać, że to nie tak dużo.
25.
Wbrew powszechnemu przekonaniu, wyrzucone w przestrzeń kosmiczną niechronione ciało ludzkie nie eksploduje. Potwierdziła to katastrofa Sojuza 11 z 1973 roku. W kabinie doszło do gwałtownej dekompresji, przez co załoga poniosła śmierć. Nie znaleziono jednak śladów wybuchu ciał astronautów czy wrzenia krwi.
26.
W dalszym ciągu jedynym Polakiem, jaki miał okazję odbyć lot w kosmos, pozostaje Mirosław Hermaszewski. Odbył on lot na statku Sojuz 30, za co został odznaczony w Związku Radzieckim Orderem Lenina.
27.
Światło docierające do nas ze Słońca wcale nie jest pierwszej świeżości. Wiele fotonów powstających we wnętrzu gwiazdy, latami obija się od innych cząstek zanim uda mu się wreszcie wylecieć w przestrzeń kosmiczną.
28.
Odkrycia Izaaka Newtona przyniosły mu wiele zaszczytów, w tym możliwość zasiadania w brytyjskiej izbie lordów. Fizyk nie pałał jednak miłością do polityki, o czym świadczy fakt, że podczas obrad odezwał się tylko raz: Jeśli nie mają panowie nic przeciwko temu, to proszę o zamknięcie okna. Bardzo wieje i boję się, że się przeziębię.
29.
Niemal każdy wie, że najmasywniejszymi obiektami kosmosu są czarne dziury. Jednak dziura dziurze nie równa. Znajdujący się wewnątrz Drogi Mlecznej Sagittarius A* posiada masę około 3 milionów Słońc, natomiast wagę dziury napędzającej galaktykę M87 szacuje się na 6,6 miliardów Słońc.
30.
Najchłodniejszą klasę gwiazd stanowią brązowe karły typu Y. Orbitalny teleskop WISE odnalazł już sześć tego typu niewypałów. Temperatura najzimniejszego, WISE 1828+2650, nie przekracza 25 stopni.
31.
Najpotężniejszym akceleratorem cząstek elementarnych przez powstaniem Wielkiego Zderzacza Hadronów, był amerykański Fermilab w stanie Illinois. Urzędujący tam naukowcy obawiali się konkurencji tak bardzo, że nawet posiadali specjalny zegar odmierzający czas do planowanego uruchomienia LHC.
32.
Wnioskiem płynącym z mechaniki kwantowej i jednocześnie podstawową cechą rzeczywistości jest fakt, że światło lub strumień elektronów zachowuje dualizm korpuskularno-falowy. Słynny eksperyment z dwoma szczelinami udowodnił, że pojedynczy foton, zależnie od obecności obserwatora może zachować się raz jak cząstka, a raz jak fala.
33.
Albert Einstein do końca życia przekonany był o błędności mechaniki kwantowej. Nauka opierająca się wyłącznie na prawdopodobieństwie, musiała być według niego niepełna. Geniusz nie zdołał jednak znaleźć jej luk ani stworzyć lepszej teorii.
34.
Najdalej wystrzelonym urządzeniem zbudowanym przez człowieka jest sonda Voyager 1. Odkąd opuściła Ziemię w 1977 roku, pokonała już 116 j.a., to jest niemal 17,4 miliarda km. Voyager przebędzie dystans 1 roku świetlnego około roku... 20 000. Niestety baterie sondy wyczerpią się już za kilkadziesiąt lat i przestanie ona nadawać sygnał.
35.
Popularną obecnie dyscypliną jest poszukiwanie planet pozasłonecznych. Nurt ten zapoczątkował Aleksander Wolszczan, polski astronom wykładający na University of Pennsylvania.
36.
Wszechobecna grawitacja tak naprawdę jest najsłabszą z czterech sił podstawowych rządzących wszechświatem. Mały magnes podnoszący gwóźdź leżący na podłodze, pokonuje w jednej chwili przyciąganie grawitacyjne całej naszej planety.
37.
Wbrew temu co twierdzą sceptycy, dotychczasowe niepowodzenia programu poszukiwania inteligencji pozaziemskiej (SETI), nie są zbyt dobrym dowodem na brak obcych. Sygnały radiowe wysyłane przez nasze urządzenia nikną w gąszczu promieniowań kosmicznych na odległości od 100 do 1000 lat świetlnych. Wystarczy pomyśleć, że sama Droga Mleczna rozciąga się na odległość 100 tys. lat świetlnych.
38.
Odkryciem programu SETI, które spowodowało najwięcej szumu, był "sygnał wow!" przechwycony w 1977. Sygnał miał swoje źródło w gwiazdozbiorze Strzelca, trwał 72 sekundy i nie wyglądał na zjawisko naturalne.
39.
Najsłynniejszym radzieckim kosmonautą po Gagarinie, wydaje się Porfirij Jebanow. Rosjanie nazywali tak hipotetycznego skazańca, który zgodziłby się lecieć na Księżyc bez możliwości powrotu, byleby tylko postawić krok na srebrnym globie przez Amerykanami. Prasa zza oceanu nie zrozumiała żartu i umieszczała nazwisko zmyślonego Jebanowa wśród prawdziwych załóg astronautycznych.
40.
Tożsamość ojca radzieckiej kosmonautyki - Siergieja Pawłowicza Korolowa - do końca jego życia pozostawała w tajemnicy. Moskwa obawiała się zamachu na głównego konstruktora tak bardzo, że ominęła go Nagroda Nobla.
41.
Rosyjscy kosmonauci uważają za pechową datę 24 października. Tego dnia miały miejsce dwie poważne katastrofy. Pierwsza to wybuch rakiety balistycznej międzykontynentalnej R-16, przy którym śmierć poniosło 200 osób. Drugi wypadek miał miejsce tego samego dnia trzy lata później, kiedy to doszło do wycieku trujących substancji, powodującego śmierć 7 ludzi.
42.
Antymaterii, w porównaniu do materii klasycznej, jest we wszechświecie bardzo mało. Naukowcy jednak potrafią wytwarzać pojedyncze antyprotony, antyneutrony, pozytony, a nawet tworzyć antyatomy. Badacze z CERN, w ramach eksperymentu zbudowali i utrzymali w całości przez 16 minut atomy antywodoru.
[media=]
C.D.J.Z.Z.O.W*
Naukowcy uwielbiają zagadki,
Kochają chwile, kiedy jeszcze czegoś nie wiedzą.
Lawrence Krauss
* Ciąg dalszy jak zwykle zależy od Was.
38 komentarzy
Rekomendowane komentarze